نحوه استعلام ممنوع الخروجی و دلایل آن
استعلام ممنوع الخروجی چگونه انجام می شود؟ چرا کسی ممنوع الخروج می‌شود و برای رفع آن چه باید کرد؟ بدترین اتفاقی که ممکن است حین سفر خارجی برای کسی بیفتد این است که درست لحظه قبل از خروج از گیت، متوجه شود که اجازه خروج از کشور را ندارد یا به اصطلاح ممنوع الخروج شده است. اتلاف آنهمه وقت و هزینه، تنها گوشه‌ای از اثرات جانبی عدم آگاهی از ممنوع الخروج شدن است. اما چطور می‌توان قبل از سفر خارجی از ممنوع الخروج بودن باخبر شد؟ با ما تا انتهای این نوشته در اورنگ همراه باشید تا همه چیز را در این مورد بدانید.
ممنوع الخروج بودن یا نبودن؛ مساله اینست!
فرض کنید برای سفری خارجی از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی کرده‌اید. گرفتن پاسپورت، ویزا و رزرو بلیط و هتل و جور کردن مرخصی را از سر گذرانده‌اید. درست ساعتی قبل از پرواز، وقتی برای خروج از گیت پاسپورت‌تان را به مامور تحویل می‌دهید تا برایتان مهر خروج کشور بزند، به شما اعلام می‌شود که اجازه خروج از کشور را ندارید. چه حالی به شما دست می‌دهد؟
صرف هزینه و انرژی زیاد به قصد سفری تفریحی برای چند روز استراحت و جدا از مشغله‌های کاری، وقتی به چنین اوضاعی ختم شود عصبی و کلافه کننده است. البته کاش فقط سفر تفریحی باشد و کاری نباشد! که آنوقت هزینه‌های جانبی دیگری هم بر سر کسی که از ممنوع الخروج بودنش بی‌خبر بوده است آوار می‌شود.
قبل از اینکه از نحوه استعلام ممنوع الخروجی صحبت کنیم، لازم است به این مساله بپردازیم که اصلا چرا افراد ممنوع الخروج می‌شوند.
۵ دلیل ممنوع الخروج شدن
دلایل مختلفی برای ممنوع الخروج کردن افراد از کشور وجود دارد. اما در یک دسته‌بندی کلی، ممنوع‌الخروج کردن افراد می‌تواند 5 دلیل عمده داشته باشد.
شما ممنوع الخروج خواهید شد اگر:
- پروند بدهی پرداخت نشده مالیاتی داشته باشید. البته این بدهی باید بالای 500 میلیون تومان باشد تا دادگاه دستور ممنوع الخروجی را صادر کند.
- بدهی داشته باشید و دادگاه به دلیل آن بدهی شما را محکوم و حکم جلب شما را صادر کرده باشد.
- سوء شهرت به تکدی‌گری، دزدی و کلاه برداری در کشورهای خارجی می‌تواند باعث ممنوع الخروج شدن افراد شود.
- اگر از سمت قیم یا سرپرست اجازه خروج‌تان از کشور صادر نشده باشد یا لغو شده باشد هم ممنوع الخروج خواهید شد.
- افرادی که به هر نحوی خروج آنها از کشور به تشخیص دادگاه به ضرر منافع ملی باشد هم ممنوع الخروج خواهند شد.
در حالت کلی 4 دسته‌بندی برای علل ممنوع الخروجی مطرح می‌شود:
- علل قضایی
- علل کیفری
- علل مالیاتی
- علل مربوط به مشکلات در سازمان دارایی
نحوه استعلام ممنوع الخروجی چگونه است؟
درگذشته استعلام ممنوع الخروجی فرآیندی زمان‌بر و سخت بود. افراد باید برای اطلاع از وضعیت خروج‌شان به اداره گذرنامه مراجعه می‌کردند و استعلام آن طول می‌کشید. اما خوشبختانه این سال‌ها آن پروسه زمان‌بر به روش‌های ساده‌تری تبدیل شده است. شما برای استعلام ممنوع الخروجی می‌توانید به سادگی به سایت exit ban مراجعه کنید.
در این سامانه کافیست مشخصات شخصی‌تان مانند نام، نام خانودگی، نام پدر و شماره ملی را در صفحه اصلی وارد کنید تا پس از چند ثانیه وضعیت خروج‌تان مشخص و به شما اطلاع داده شود.
البته این سایت که متعلق به سازمان ثبت اسناد است، فقط مربوط به پرونده‌های دوایر اجرای اسناد رسمی سازمان ثبت است. برای فهمیدن وضعیت اجازه خروج از کشور در رابطه با پرونده‌های قضایی و کیفری، باید به سامانه ثنا مراجعه کنید. در این سامانه تمام ابلاغیه‌های قضایی که ممکن است موضوع آن شما باشید وجود دارد.
برای سایر پرونده‌هایی که ممکن است شما را ممنوع الخروج کنید هم باید شخصا به اداره گذرنامه مراجعه کنید.
اگر ممنوع الخروج شدم چه کاری انجام بدهم؟
حالا که فهمیدید چطور باید از ممنوع الخروج شدن مطلع شوید، سوال این است که بعد از اطلاع از ممنوع الخروجی چه کاری از دست‌تان بر می‌آید؟
در مرحله اول باید به دنبال علت ممنوع الخروج شدن‌تان باشید. از زمان ابلاغ حکم ممنوع الخروجی، به مدت 20 روز به اعتراض در مورد حکم‌تان وقت دارید. حکم شما به دادگاه تجدید نظر خواهد رفت و مجددا وضعیت شما بررسی خواهد شد.
در کل حکم ممنوعیت خروج از کشور 6 ماه اعتبار دارد. یعنی از زمانی که دادگاه درخواست ممنوعیت خروج افراد را صادر کند، تا 6 ماه شخص ممنوع الخروج خواهد بود. درصورت نیاز به تمدید این حکم هم دادگاه باید درخواست آن را صادر کند.
اگر علل ممنوع الخروجی‌تان مالی باشد، رفع ممنوع الخروجی کمی راحت‌تر است. مثلا اگر مشکل ممنوع الخروجی‌تان به خاطر عدم پرداخت مهریه باشد باید به دنبال گرفتن حکم اعسار باشید.
حکم اعسار در مهریه یعنی شما توانایی پرداخت مهریه را ندارید و باعث تقسیط مهریه می‌شود. آنوقت اجازه خروج شما مجددا صادر خواهد شد. درصورت دریافت حکم اعسار از دادگاه می‌توانید مجددا از کشور خارج شوید.
اگر مشکل‌تان مربوط به مسائل مالیاتی است، می‌توانید با پرداخت یکجای وجهی که بدهکار هستید یا سپردن تضمین بانکی، قرار وثیقه یا اخذ حکم شورای عالی مالیات مبنی بر ورشکستگی، به ممنوع الخروجی‌تان پایان دهید.
در سایر موارد هم باید طبق نظر دادگاه عمل کنید.
آیا می‌توان در شرایطی خاص حکم ممنوع‌الخروجی را لغو کرد؟
بله. می‌توان تحت شرایط خاصی حکم ممنوع الخروجی را برای یک بار لغو کرد و از کشور خارج شد. این شرایط خاص شامل موارد زیر هستند:
- سفر حج تمتع؛ افراد می‌توانند برای به جا آوردن حج تمتع یک بار از دادگاه اجازه خروج از کشور را بگیرند.
- سفرهای درمانی؛ اشخاصی که درگیر بیماری‌های خاص هستند اجازه دارند یک بار برای انجام امور درمانی از کشور خارج شوند.
- انجام امور تجاری مربوط به کار؛ درمواری که مشکل ممنوع الخروجی امور مالیاتی باشد و شخص توانایی پرداخت نداشته باشد می‌تواند با اجازه دادگاه یک بار برای انجام امور تجاری و بهبود وضع مالی از کشور خارج شود.
قطعا ممنوع الخروج شدن می‌تواند بسیار اذیت‌کننده و دردسرساز شود. مخصوصا اگر قبل از پرواز یا روزهای باقی مانده به سفر از آن اطلاع پیدا کنیم. به همین دلیل، توصیه می‌کنیم که حتما چند هفته قبل از سفرهای خارجی، استعلام ممنوع الخروجی انجام دهید و از آن مطلع شوید تا بتوانید قبل از آنکه دیر شود اقدام لازم برای گرفتن اجازه مجدد خروج را انجام دهید.
