قلعه‌ رودخان فومن؛ دژ باشکوه گیلان

قلعه رودخان یکی از جاهای دیدنی گیلان است که شاید کمتر سراغش رفته‌ایم. به سفر شمال که فکر می‌کنیم، یاد دریا و ماسه‌های نرمش هستیم. اما دیدن قلعه روخان از آن تجربه‌های به‌یاد ماندنی می‌شود. قلعه رودخان نزدیک فومن قرار گرفته و از دوره ساسانی به‌جا مانده است. این دژ تماشایی با کمی پیاده‌روی در دامنه کوه، پدیدار می‌شود.

می‌توانید در سفر به گیلان، چند ساعتی زمان بگذارید و از این دژ دیدن کنید. هم فال است و هم تماشا. در دل جنگل پیاده‌روی می‌کنید، یک بنای تاریخی را هم می‌بینید. پس با مجله گردشگری اورنگ همراه باشید تا این قلعه را از نزدیک بشناسید.

---

قلعه رودخان کجاست؟

فاصله تهران تا قلعه رودخان ۳۶۰ کیلومتر است. اگر کمتر از ۳۰ کیلومتر از فومن دور شویم،‌ به این دژ تاریخی دسترسی پیدا می‌کنیم. فاصله‌ آن از ماسوله ۴۵ کیلومتر است. این‌جا بزرگ‌ترین قلعه آجری ایران است.

دژ رودخان یکی از جاذبه‌های تاریخی گیلان به‌حساب می‌آید که از دوره ساسانی به‌جا مانده. بعضی از کارشناسان می‌گویند در زمان حمله اعراب و برای دفاع از شهر ساخته شده است. بعضی دیگر هم می‌گویند در دوره سلجوقی ساخته شده است.

هر زمانی که ساخته شده، حالا می‌توانیم ببینمش و از زیبایی معماری و منظره قشنگش لذت ببریم. بلندی این دژ از سطح دریا به ۷۱۵ متر می‌رسد. دیوارهای استوارش هزار و ۵۰۰ متر طول دارند. ۶۵ برج و بارو هم دارد که آن را باشکوه‌تر کرده‌اند.

این دژ در دل جنگل و بلندی کوهستان قرار گرفته. محلی‌ها به آن قلعه رخون می‌گویند. چراکه نزدیک رودخانه رخون قرار گرفته. اسم رودخان هم از رودخانه می‌آید. اگر قلعه هزار پله هم شنیدید، بدانید که منظور همین‌جاست. آن‌قدر مسیر رسیدن به قلعه پله دارد که به هزارپله معروف شده. دقیق‌ترش را بخواهید بدانید، ۹۳۵ پله دارد. اگر پلکان بیشتری داشته، به مرور زمان از بین رفته‌اند. این دژ جذاب در ۱۳۵۴ ثبت ملی شد.

چطور به قلعه رودخان برویم؟

قشنگی‌های این سفر از همان ورود به گیلان شروع می‌شود. زمانی که دو طرف جاده پر از سبزی و درخت است. فومن را به قصد دیدن یکی از دیدنی‌ترین قلعه‌های ایران ترک می‌کنیم.

به روستای قلعه رودخان که می‌رسیم، باید ۳ کیلومتر دیگر هم برانیم تا به پارکینگ برسیم. ماشین را در پارکینگ محوطه قلعه پارک می‌کنیم. از این‌جا به‌بعد دیگر روی توانایی‌مان برای پیاده‌روی حساب می‌کنیم.

زمانی که پای کوه رسیدیم، پله‌نوردی می‌کنیم. بیشتر از ۹۰۰ پله روبه‌روی‌مان هستند تا ما را به قلعه برسانند.

آدرس قلعه رودخان روی گوگل مپ

قلعه رودخان چه دیدنی‌هایی دارد؟

پیاده‌روی ما در جنگل شروع می‌شود. رودخانه باصفای رودخان از دل جنگل می‌گذرد. صدای شرشر آب فضا را لطیف می‌کند. هوا تمیز است و خبری از بوق ماشین نیست. می‌توانیم همه نگرانی‌هامان را همان پایین کوه جا بگذاریم.

قبل از این‌که به خود دژ برسیم، با ردیف کافه‌ها و غرفه‌های محلی روبه‌رو می‌شویم. این‌جا می‌شود غذای محلی، کلوچه فومن، و نان محلی بخریم. هرچه باشد برای بالا رفتن از آن همه پله انرژی لازم داریم. تماشای این جنب‌وجوش آدم را سرحال می‌کند. بساط فروش صنایع دستی و عکاسی با لباس محلی هم برپاست. همه چیز به‌یادمان می‌آورد که در گیلان هستیم.

راه را ادامه می‌دهیم. اطراف‌مان درختان تنومند می‌بینیم و بوی جنگل را نفس می‌کشیم. تماشای منظره دژ از پایین کوه به ما انگیزه و انرژی می‌دهد. سربالایی زیاد است و اگر پله نداشت، کارمان سخت‌تر می‌شد. همیشه دژ نظامی را در محلی می‌سازند که راحت در دسترس قرار نگیرد.

بالاخره پله‌ها تمام می‌شوند و می‌توانیم روبه‌روی دیوارهای پیر و استوار دژ بایستیم. اگر از ورودی و بعد دروازه بگذریم، می‌توانیم توی قلعه را ببینیم. دژ دو بخش اصلی دارد. حاکم و خانواده‌اش در ارگ زندگی می‌کردند. قورخانه محل سکونت سربازها بوده است.

---

معماری قلعه رودخان

به صورت کلی، طول این قلعه حدودا ۵۰۰ متر است اما در جاهای مختلف، عرضش فرق می‌کند. از آنجایی که اینجا یک دژ نظامی بوده، چند برج هم دارد. به خاطر قدمت قلعه، مصالح به کار رفته در ساخت آن اکثرا سنگ و آجر است. فضای کل قلعه را می‌توانیم به دو بخش تقسیم کنیم:

• ارگ: اینجا بخشی از قلعه است که نشیمنگاه شاه بوده و حرم‌سرای شاه هم همینجا قرار داشته.
• قورخانه: در این بخش، سربازان آموزش نظامی دیده و زندگی می‌کردند.

اگر قلعه را از نزدیک ببینید متوجه می‌شوید که روی دو تپه مجزا بنا شده و برای اینکه بخش‌های آن از یکدیگر قابل تمایز باشد، به سه بخش شرقی، غربی و میانی تقسیم می‌شود که هر کدام را به صورت مختصر توضیح می‌دهیم:

• بخش شرقی: این قسمت با استفاده از یک دروازه بزرگ از سایر بخش‌ها جدا شده و دروازه ورودی، زندان، درب خروج اضطراری، دو برج بزرگ و چند خانه مسکونی در آن وجود دارد.
• بخش غربی: قسمت غربی که روی شیب تند کوه ساخته شده است بخش‌هایی مثل دروازه‌‌ی ورودی، آب‌انبار، آبریزگاه، سردخانه، شاه‌نشین و تعدادی واحدهای مسکونی است.
• بخش میانی: دروازه اصلی ورود به قلعه در همین بخش قرار دارد.

بهترین زمان سفر به قلعه رودخان چه فصلی‌ست؟

بهار بهترین فصلی‌ست که می‌توانیم به فومن سفر کنیم. هوا ملایم است و خبری از داغی خورشید نیست. اول پاییز که هوا سرد نشده، خنکی دلچسبی دارد و برای پیاده‌روی عالی‌ست. اگر تابستان به گیلان سفر کردیم، بهتر است صبح زود به دیدن قلعه برویم. اگر اهل طبیعت‌گردی باشیم، زمستان‌ منظره‌ دلچسبی در جنگل انتظارمان را می‌کشد.

برای سفر به قلعه رودخان چه وسایلی لازم داریم؟

وسایل موردنیازمان به فصل سفر بستگی دارد. اما در هر فصلی به کفش راحت و مناسب پیاده‌روی در جنگل نیاز داریم. گردشگر حرفه‌ای همیشه ظرف آب همراهش دارد.

چوب‌دستی می‌تواند به پیاده‌روی در دامنه کوه و جنگل کمک کند. احتمالا از بازارچه پایین کوه بتوانیم چوب‌دستی بخریم.

بهتر است با بررسی هواشناسی روز بارانی را برای سفر انتخاب نکنیم. با این‌همه در اول بهار و فصل سرما، لباس گرم لازم داریم.

شب کجا بمانیم؟

نزدیک‌ترین جا به این دژ آجری، فومن است. می‌توانیم شب را در هتل‌های فومن بمانیم. گزینه بعدی، هتل‌های رشت است. اگر بخواهیم نزدیک دریا باشیم، باید به هتل‌های انزلی فکر کنیم.

کدام جاذبه‌های نزدیک قلعه رودخان را ببینیم؟

بهترین کار این است که در شهر فومن گردش کنیم. مجسمه‌های جذابی در این شهر پیدا می‌کنیم که دل‌مان می‌خواهد از همه‌شان عکس بگیریم. خرید کلوچه فومنی می‌تواند انگیزه کافی برای ساعتی ماندن در فومن باشد.

گزینه بعدی ماسوله است. روستای پلکانی جذابی که خیلی‌ها را سوی خودش می‌کشاند. از قلعه رودخان تا ماسوله ۴۸ کیلومتر یعنی حدود ۱ ساعت رانندگی فاصله داریم.

با ۸۴ کیلومتر رانندگی از قلعه رودخان به انزلی می‌رسیم. اگر دلتنگ دریا باشیم، بهترین کار این است که راهی بندر انزلی شویم. چه جاذبه‌ای بهتر از دریا و ساحلش؟ البته از آکواریوم و بازار انزلی هم دیدن می‌کنیم.

شما به قلعه رودخان رفته‌اید؟ چه فصلی از سال سفر کرده بودید؟ تجربه‌تان را برای ما تعریف کنید.